Kính Hiển Vi Siêu Phân Giải Phục Vụ Nghiên Cứu Y Sinh Học Tại Đại Học Debrecen

Một chiếc kính hiển vi laser siêu phân giải hiện đang được sử dụng tại Khoa Y – Đại học Debrecen, chủ yếu trong nghiên cứu ung thư và nghiên cứu cơ xương.

Thiết bị này còn có thể được ứng dụng để quan sát chức năng và tương tác của các đại phân tử sinh học. Hiện nay, nhiều viện thuộc Khoa Y đã sử dụng thiết bị này trong các dự án khác nhau, và trong tương lai, nó có thể đóng vai trò quan trọng trong các hợp tác khoa học quốc gia và quốc tế.

“Các phương pháp tạo ảnh – ngày càng giữ vai trò trọng yếu trong nghiên cứu y sinh – đã có bước phát triển mang tính cách mạng trong vài thập kỷ qua. Một trong những tiến bộ đó là nâng cao độ phân giải trong kính hiển vi, cho phép quan sát trực tiếp các chi tiết tinh vi của hệ thống sinh học.

Năm 2014, Stefan Hell đã nhận giải Nobel Hóa học nhờ phát triển công nghệ nanoscopy, sử dụng kính hiển vi STED với khả năng siêu phân giải ở cấp độ nanomet. Hiện nay, Khoa Y đang thuê thiết bị STEDYCON – do chính công ty của nhà phát minh sản xuất,” – ông György Vámosi, Nghiên cứu viên cao cấp của Viện Sinh lý Sinh học và Sinh học Tế bào, Đại học Debrecen, chia sẻ với hirek.unideb.hu.

Ông Vámosi giải thích thêm về ý nghĩa của thiết bị mới này:

“Độ phân giải của kính hiển vi quang học thông thường chỉ đạt khoảng một nửa bước sóng ánh sáng khả kiến, tức khoảng 200 nanomet (bằng 1/5 milimet). Những vật thể nhỏ hơn hoặc gần nhau hơn mức này sẽ không thể được tách biệt rõ ràng. Kỹ thuật hiển vi STED sử dụng các xung laser để thu nhỏ vùng quan sát (volume element) từ kích thước tối thiểu 200 nm xuống còn khoảng 20 nm – nhỏ hơn gấp 10 lần. Nhờ đó, độ phân giải được cải thiện vượt trội.”

So sánh giữa kính hiển vi thường & kính STED

“Điều này cho phép quan sát trực tiếp các đại phân tử sinh học có kích thước 5–20 nm. Ngoài ra, kính STED có thể đồng thời quan sát hai phân tử có màu huỳnh quang khác nhau, giúp nghiên cứu cách các đại phân tử tương tác với nhau – bởi trong cơ thể, chúng thường hoạt động theo cụm chức năng chứ không tách biệt riêng lẻ,” – ông Vámosi nói thêm.

Như đã đề cập, kính hiển vi siêu phân giải này hiện đang được sử dụng tại Viện Sinh lý Sinh học và Sinh học Tế bào cùng Viện Khoa học Sự sống, thuộc Khoa Y – Đại học Debrecen – trong nhiều dự án khác nhau, bao gồm nghiên cứu ung thư và cơ xương.
Các viện và phòng khám khác cũng được khuyến khích cùng chia sẻ và khai thác thiết bị này.

“Khoa Y luôn nỗ lực cung cấp cho các nhà nghiên cứu cơ sở vật chất tiên tiến nhất. Việc thuê kính hiển vi STED là một phần trong kế hoạch đầu tư trang thiết bị được khởi động vài năm trước. Chúng tôi hy vọng trong tương lai gần có thể mua lại thiết bị này để sử dụng lâu dài,” – Giáo sư László Mátyus, Trưởng khoa Y, cho biết.