Đại Học Debrecen Triển Khai Nghiên Cứu Đột Phá Nhằm Đẩy Lùi Nhiễm Khuẩn Bệnh Viện

Theo Giáo sư Zoltán Szilvássy, Hiệu trưởng nhà trường, “trong vòng từ một năm rưỡi đến hai năm tới, sẽ không còn trường hợp tử vong nào do nhiễm khuẩn huyết (sepsis) gây ra bởi nhiễm khuẩn bệnh viện tại Debrecen.”

Ông cho biết, các nhà khoa học của trường đang phát triển liệu pháp vi-rút thực khuẩn (bacteriophage) – tức một loại vi-rút có khả năng tiêu diệt vi khuẩn – nhằm “xóa sổ” toàn bộ các chủng vi khuẩn kháng kháng sinh gây nhiễm khuẩn tại các cơ sở y tế trong thành phố, qua đó phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện trong tương lai.

Trước khi áp dụng trên người, phương pháp này đã được thử nghiệm trên động vật trong lĩnh vực thú y.

Hiệu trưởng Szilvássy nhấn mạnh rằng, do việc lạm dụng kháng sinh, một tỷ lệ đáng kể – thậm chí gần như toàn bộ nguồn kháng sinh hiện nay đã mất tác dụng. Trong ngành chăn nuôi, điều này dẫn đến hậu quả nghiêm trọng: chẳng hạn khi có dịch Salmonella tại trang trại gia cầm, toàn bộ đàn gà (60.000–80.000 con) thường phải bị tiêu hủy theo quy định thú y.

“Tuy nhiên, với công nghệ mới, chúng ta sẽ có thể điều trị thay vì tiêu hủy, bất kể loại vi khuẩn gây bệnh là gì,” – ông khẳng định.

Hiệu trưởng Szilvássy cho biết thêm, nhóm nghiên cứu của Đại học Debrecen đã dành tám năm để phát triển một công nghệ độc quyền, giúp giảm khả năng sống sót của vi khuẩn gây hại và làm “im lặng” các gene cho phép chúng phát triển khả năng kháng thuốc.

Kết hợp hợp chất sinh học tự nhiên và vi-rút trị khuẩn

Giáo sư László Stündl, Trưởng khoa Nông nghiệp, Khoa học Thực phẩm và Quản lý Môi trường, cho biết họ đã tìm thấy các hợp chất sinh học hoạt tính (bioactive substances) trong những loài thực vật được trồng và tiêu thụ tại Hungary, cũng như trong phụ phẩm nông nghiệp. Các hợp chất này hiệu quả ngay cả ở liều lượng nhỏ, có khả năng ức chế sự phát triển và sinh sản của vi khuẩn gây bệnh, đồng thời ngăn chặn sự biểu hiện của các gene kháng thuốc.

Các chuyên gia nhận định, những hợp chất tự nhiên này có thể được kết hợp hiệu quả với liệu pháp vi-rút thực khuẩn (bacteriophage therapy). Thực khuẩn thể (phage) là những vi-rút có lợi, có thể tiêu diệt vi khuẩn mà không gây tác dụng phụ.

Trong quá trình điều trị, vi khuẩn sẽ bị nhiễm vi-rút, nhưng đôi khi giữa chúng có thể xảy ra “sự chung sống hoà bình”. Để ngăn điều đó, khi vi-rút tìm thấy vi khuẩn đích, các nhà nghiên cứu sẽ “gắn thêm vũ khí tiêu diệt” – gọi là endolysin, một enzyme đặc biệt. Khi endolysin xâm nhập vào tế bào vi khuẩn, nó phá vỡ màng tế bào, khiến vi khuẩn vỡ tung và chết ngay lập tức.

Hiệu trưởng Szilvássy cho biết, nhờ cơ chế này, liệu pháp mới có thể tiêu diệt vi khuẩn cực kỳ nhanh chóng, hiệu quả cao, hầu như không gây tác dụng phụ, và độ chính xác gần như tuyệt đối.

Liệu pháp ứng dụng trong thú y và y học

Các nhà nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của liệu pháp này trong nhiều thí nghiệm, và chỉ trong khoảng một năm tới, sáng kiến độc quyền của Đại học Debrecen có thể mang lại lợi ích cho hàng triệu động vật và hàng nghìn nông hộ.

Trong thực tế, quy trình sẽ diễn ra như sau:

• Khi phát hiện ổ dịch, nhóm nghiên cứu xác định nhanh mầm bệnh bằng phương pháp phát hiện acid nucleic và protein, thay vì nuôi cấy vi khuẩn mất nhiều ngày.

• Nếu trong “thư viện vi-rút thực khuẩn” của trường đã có chủng phage phù hợp, quá trình tiêu diệt vi khuẩn sẽ diễn ra gần như ngay lập tức.

• Nếu chưa có, chủng vi-rút mới có thể được tạo ra chỉ trong vòng một ngày.

Hiện nay, Đại học Debrecen là cơ sở duy nhất ở châu Âu có giấy phép sản xuất loại vi-rút điều trị này, đồng thời đã có đủ hạ tầng kỹ thuật để triển khai điều trị cho người trong vòng hai năm tới.

Hiệu trưởng Szilvássy cho biết thêm, tại Debrecen hiện có sáu chủng vi khuẩn gây nhiễm khuẩn bệnh viện dẫn đến tử vong, và các chủng phage đầu tiên đã được phát triển để tiêu diệt chúng.
Dù quá trình phê duyệt cho ứng dụng trên người mất thời gian hơn, ông tin tưởng rằng các thử nghiệm lâm sàng sẽ sớm được mở rộng, giúp loại bỏ hoàn toàn nguy cơ tử vong do nhiễm khuẩn bệnh viện tại Debrecen.